Na kratach odbywa się proces usuwania ze ścieków substancji stałych, o stosunkowo dużych rozmiarach w wyniku procesu cedzenia. Obecność tych zeniaczyszczeń mogłaby zakłócić działanie następnych obiektów oczyszczalni i przyczyniać sie do awarii takiego typu jak zapychanie rurociągów, pomp czy dyfuzorów do napowietrzania piaskowników. Z tego względu kraty są pierwszym obiektem oczyszczalni ścieków. Czasami kraty instaluje się również w przepompowniach ścieków (przed oczyszczalnią) w celu ochrony wirników pomp przed uszkodzeniem lub pomp przed zapchaniem.

Typowa krata to rząd metalowych prętów ustawionych pochyło lub pionowo w poprzek kanału doprowadzającego ścieki. Odległość pomiędzy sąsiednimi prętami nazywamy prześwitem kraty. Najczęściej stosuwaną kratą była krata gęsta o prześwicie 20mm. Obecnie projektowane kraty mają najczęściej prześwit 6 - 10mm.

Zanieczyszczenia zatrzymane na kracie - skratki - są okresowo zgarniane, niekiedy prasowane i dezynfekowane, oraz składowane na wysypiskach śmieci w stanie surowym lub po spaleniu. Kraty w bardzo małych oczyszczalniach mogą być oczyszczane ręcznie za pomocą grabi, zwykle w czasie I zmiany pracy. Najczęściej jednak w zespół wyposażenia kraty wchodzi mechaniczne urządzenie do zgarniania skratek. Obecnie coraz częstsze jest stosowanie praski do skratek, zwłaszcza w dużych oczyszczalniach, co znacznie zmniejsza objętość gromadzonych skratek a tym samym koszty transportu do miejsca składowania.

W porównaniu z ręcznym oczyszczaniem, zastosowanie mechanicznego usuwania skratek obniża koszty zatrudniania obsługi, zapewnia lepsze warunki przepływu ścieków oraz eliminuje niedogodności związane z tą nieprzyjemną czynnością. Poniższy rysunek przedstawia schemat kraty oraz fazy pracy zgrzebła do zgarniania skratek:

Pomimo, że na kratach nie następuje redukcja BZT5 i zawiesiny, to zatrzymane części (np. jabłko) mają potencjalny ładunek, który nie dostaje się do części biologicznej oczyszczalni.