Osadniki wtórne służą do oddzielenia osadu czynnego od oczyszczonych ścieków. Oddzielenie osadu czynnego jest ostatnim krokiem w produkcji oczyszczonych ścieków: klarownych, o stałym wymaganym stężeniu BZT5 i zawiesiny ogólnej. Realizacja tego zadania odbywa się w osadnikach wtórnych.

Sedymentacja zachodząca w osadnikach wtórnych różni się od przeprowadzanej w osadnikach wstępnych. Zawiesiny osadu czynnego występują w osadnikach wtórnych w znacznie wyższych koncentracjach i sedymentują znacznie trudniej, ponieważ są bardzo lekkie. Poza tym wymagany efekt usuwania zawiesin jest znacznie wyższy. Mimo, że osad wtórny gorzej opada niż zawiesina ziarnista (osadnik wstępny), efekt pracy osadnika wtórnego jest znacznie wyższy. Spowodowane jest to kłaczkowaniem osadu w ciężkie, wielkie kłaczki oraz występowaniem warstwy osadu zawieszonego, który w pewnym sensie filtruje odpływające ścieki, wyłapując drobne, lekkie cząstki zawiesiny.

W osadnikach wtórnych następuje klarowanie ścieków i zagęszczanie osadu. Eksploatacja osadnika wtórnego polega na utrzymaniu właściwej grubości warstwy zawieszonej osadu.

Czas przetrzymania ścieków określany jest jako stosunek natężenia przepływu ścieków do objętości osadnika, zmniejszonej o objętość przeznaczoną na zagęszczanie osadu. Wymagany czas przepływu ścieków zależy od wymaganego efektu oczyszczania, stężenia zawiesin i indeksu osadowego. Czas ten wzrasta wraz ze wzrostem wymaganego efektu klarowania ścieków. Najczęściej stosowany czas przetrzymania ścieków w osadniku wtórnym wynosi 2,5 - 3,5h.

Czas przepływu osadu recyrkulowanego przez dolną część osadową osadnika wpływa na stopień zagęszczenia osadu, a więc na jego stężenie. Minimalny czas przebywania osadu w strefie osadowej nie powinien być krótszy niż 0,5h.

Wraz ze wzrostem temperatury efekt sedymentacji poprawia się.

Najczęściej stosowane osadniki wtórne to zbiorniki okrągłę lub prostokątne. Osadniki kwadratowe stosowane są bardzo rzadko, ponieważ zawiesiny gromadzą się w narożnikach zbiornika i często przedostają się prze przelewy do odpływu. Usuwanie osadu zgromadzonego na dnie osadnika odbywa się w sposób identyczny jak w przypadku osadników wstępnych, tzn. albo za pomocą mechanicznych zgarniaczy, które popychają osad w kierunku leja osadowego znajdującego się pod komorą centralną, albo bezpośrednio z dna dzięki zastosowaniu specjalnych ssawek umieszczonych na promienistych przewodach przesuwanych obrotowo, które równomiernie zasysają osad. Odpływ z osadnika odbywa się przez przelewy pilaste umieszczone na obwodzie oasadnika lub przez zatopione (20 - 50cm) rury perforowane, umieszczone na obwodzie osadnika lub promieniście w równych odstępach.

Poniżej przykłady osadników wtórnych. Kliknij na zdjęcie aby uzyskać powiększnie.

- osadniki wtórne w oczyszczalni ścieków w Mroczy

- osadniki wtórne w oczyszczalni ścieków w Zatorzy

- osadniki wtórne w oczyszczalni ścieków w Krynicy

-osadniki wtórne w oczyszczalni ścieków w Tarnobrzegu