Piasek to generalnie wszelkie zanieczyszczenia typu: żużel, piasek, drobne kamienie, pestki, zmielona kawa itp. Usuwanie piasku ze ścieków zachodzi w piaskownikach i zabezpiecza kolejne obiekty oczyszczalni przed:

• zapychaniem rurociągów

• ścieraniem mechanicznym elementów pomp, a tym samym ich zużywaniem

• akumulacją piasku w komorach napowietrzania i w komorach fermentacji, prowadzącaą do zmniejszenia ich pojemności czynnej

Podstawowym zadaniem piaskowników jest rozdzielenie zawiesin mineralnych od organicznych, które mają być oddzielone w osadniku wstępnym.

W większości piaskowników prędkość przepływu ścieków 0,3m/s gwarantuje opadanie piasku pozbawionego zanieczyszczeń organicznych. Prędkości mniejsze przyczyniają się do sedymentacji także zawiesin organicznych, natomiast prędkości przekraczające 0,3m/s powodują wypłukiwanie piasku z komór piaskownika.

Piasek usuwany jest ze ścieków w zbiornikach o kształcie (w przekroju poziomym) kwadratowym, prostokątnym lub okrągłym w wyniku procesu sedymentacji albo w hydrocyklonach pod wpływem działania sił odśrodkowych. Wydobyty z dna piaskownika piasek, po oddzieleniu od niego części organicznych (np. w hydrocyklonie) często jest przemywany i dezynfekowany zanim trafi na wysypisko. Przemywanie piasku i oddzielanie od niego zawiesiny organicznej jest realizowane w separatorach piasku.

W hydrocyklonach jest realizowane hydrauliczne wykorzystanie siły odśrodkowej ruchu ścieków do oddzielenia i zagęszczania piasku, jak pokazuje schemat:

Ponieważ piasek z najlepszego nawet piaskownika może zawierać części organiczne, należy oddzielony piasek przepłukiwać w separatorach piasku, a następnie jak najszybciej wywozić na wysypisko.